Η προοπτική ένταξης του παιδιού στο νέο σχολικό περιβάλλον, εν προκειμένω στην Α’ Δημοτικού, μερικές φορές παίρνει τη μορφή ενός ιδιαίτερα στρεσογόνου ενδεχομένου, τόσο για το ίδιο το παιδί, όσο και για τους γονείς του πολλές φορές.
Υπάρχουν κάποιοι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το μέχρι ενός σημείου δικαιολογημένο άγχος.
Θα παραθέσουμε κάποιες σχετικά απλές τακτικές που θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε, έτσι ώστε να μετριάσουμε το δικό μας άγχος, αλλά κυρίως το άγχος του παιδιού.
Να λοιπόν κάποια «κολπάκια» που μπορούμε να ακολουθήσουμε, ώστε να εξομαλύνουμε όσο μπορούμε το άγχος της νέας μετάβασης:
Να βάλουμε «σε πρόγραμμα» τα παιδιά πριν ανοίξουν τα σχολεία: Να ξυπνάνε νωρίς και να κοιμούνται νωρίς, να κάνουμε μαζί τους, αν μπορούμε, κάποιες μαθησιακές, παιγνιώδεις δραστηριότητες π.χ. με χρώματα και αριθμούς, ώστε τα παιδιά να εξοικειωθούν με τη διαδικασία μάθησης.
Να βρούμε βιβλία, ιστορίες, παραμύθια με θέμα το «μεγάλο σχολείο» και να κουβεντιάζουμε ήρεμα κι απλά με τα παιδιά για τη νέα κατάσταση που πρόκειται να αντιμετωπίσουν.
·Να φέρουμε το παιδί μας σε επαφή με άλλα παιδιά της ηλικίας του από τη γειτονιά ή το νηπιαγωγείο, έτσι ώστε την πρώτη μέρα στο σχολείο να βλέπει γύρω του οικεία και φιλικά πρόσωπα.
Μπορούμε να «συστήσουμε» λίγο νωρίτερα (μην περιμένουμε τον αγιασμό) στο παιδί το σχολείο του. Κάποια επίσκεψη εκεί πριν από την έναρξη των μαθημάτων θα βοηθήσει πολύ το παιδί να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον. Τα σχολεία ανοίγουν την 1η του Σεπτέμβρη και θα μπορούσαμε κατόπιν συνεννόησης με τον Διευθυντή & το Σύλλογο Διδασκόντων να προγραμματίσουμε μια επίσκεψη πριν την έναρξη των μαθημάτων.
Μπορούμε και πρέπει να εξηγήσουμε απλά και ήρεμα στο παιδί ότι κάποια πράγματα θα αλλάξουν στους κανόνες του νέου σχολείου και πως «τα πράγματα» μέσα στη σχολική τάξη είναι κάπως διαφορετικά σε σχέση με το νηπιαγωγείο. Αποφεύγουμε εκφράσεις του τύπου «…για να δούμε τι θα κάνεις τώρα…», «…τώρα αρχίζουν τα δύσκολα…», «…τέρμα τα ψέματα…» κλπ.
Τα παιδιά ξετρελαίνονται να ψωνίζουν… γενικώς! Αγοράζουμε μαζί τους τα σχολικά είδη, επιτρέποντάς τους να επιλέγουν μόνα τους αυτά που τους αρέσουν.
Την πρώτη μέρα (και όχι μόνο φυσικά) να μην αργήσουμε καθόλου στο σχολείο. Να πάμε νωρίς, να μιλήσουμε με τον/την εκπαιδευτικό και να του/της συστήσουμε το παιδί, ώστε να μη νιώσει ότι το αφήνουμε με έναν/μία άγνωστο/η. Σημαντικό: Δε φεύγουμε από το σχολείο χωρίς να το καταλάβει το παιδί. Δεν το σκάμε… Αν συναντήσουμε έντονες διαμαρτυρίες, κλάμα κ.λπ., αφήνουμε στον/στην εκπαιδευτικό να το χειριστεί. Έχει την εμπειρία να το κάνει. Εμείς φεύγουμε ως κύριοι.
Την ώρα της παραλαβής (σχόλασμα) πρέπει να είμαστε στην ώρα μας ή νωρίτερα στο σχολείο, ώστε το παιδί, μόλις βγει από την αίθουσα, να δει αμέσως τον μπαμπά ή τη μαμά του ή άλλο οικείο πρόσωπο και να νιώσει ασφάλεια.
Στο σπίτι πρέπει, ειδικά την πρώτη μέρα, να υπάρχει ευχάριστο κλίμα και ένα φαγητό ή και γλυκό που να αρέσει στο παιδί. Οι ερωτήσεις που θα του κάνουμε για το σχολείο πρέπει να είναι συγκεκριμένες και όχι αόριστες.
Μην ξεχνάμε ακόμα ότι:
Ο/η εκπαιδευτικός του παιδιού μας θα είναι για όσο προβλέπεται και επιβάλλεται «μέλος της οικογένειάς μας» πλέον. Πέρα απ’ αυτό, θα πρέπει να θεωρείται συνεργάτης μας, όχι ανταγωνιστής. Δίνω βάση σε ό,τι μου λέει ή προτείνει, ακόμα κι αν διαφωνώ, και σε καμιά περίπτωση δεν μιλώ υποτιμητικά για το πρόσωπό του/της μπροστά στο παιδί. Αν έχω ή θεωρώ πως έχω κάποιο «πρόβλημα» μαζί του/της, δεν προσπαθώ να το «λύσω» εξωσχολικά, στη γειτονιά για παραδειγμα, αλλά απευθύνομαι στην άμεσα προϊστάμενη αρχή του, τη διεύθυνση του σχολείου, εφόσον έχω εξαντλήσει κάθε προσπάθεια συνεννόησης μαζί του/της.
·Δεν έχω υπερβολικές απαιτήσεις από το παιδί μου. Θα πρέπει να γνωρίζω πως δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια, ακόμα κι αν είναι αδέρφια, συνεπώς κάθε παιδί είναι μοναδικό, όπως μοναδικός είναι και ο ρυθμός του. Αν, παρόλα αυτά, θεωρώ πως υπάρχει «κάποιο θέμα», έρχομαι πρωτίστως σε επαφή με τον/τη δάσκαλο/δασκάλα του.
·Δε διστάζω να ενημερώσω τον/την δάσκαλο/δασκάλα του παιδιού μου στην περίπτωση που προέκυψε κάποιο σοβαρό οικογενειακό πρόβλημα. Έτσι θα μπορέσουν ενδεχομένως να ερμηνευτούν και να αντιμετωπιστούν κάποιες μαθησιακές ή συμπεριφοριστικές δυστοκίες του παιδιού, πρόσκαιρες ή μη.
Τα παιδιά έχουν ένα εντελώς διαφορετικό αίσθημα δικαίου απ’ ό,τι εμείς. Έτσι, όταν μου διαμαρτυρηθεί πως «αδικήθηκε», δε σπεύδω να κατηγορήσω «τον κύριο» ή «την κυρία» αψήφιστα. Το ψάχνω. Ίσως το παιδί θέλει να «καλύψει» μια παρασπονδία του!
Συζητώ με το παιδί και αφουγκράζομαι ποικιλοτρόπως. Πολλές φορές τα παιδιά μας μιλούν, αλλά δεν τα ακούμε, επειδή έχουμε απενεργοποιημένα τα αυτιά της ψυχής και της καρδιάς!
Κλείνοντας, θα σταθούμε σε έναν παράγοντα ιδιαίτερα κρίσιμο αλλά ταυτόχρονα τόσο παραγκωνισμένο για την ομαλή, απρόσκοπτη και αρκούντως αποδοτική προσαρμογή του παιδιού στο νέο σχολικό περιβάλλον : ο παράγων ύπνος! Θα πρέπει να ξέρουμε πως σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες, ένα παιδί ηλικίας 5-10 ετών χρειάζεται καθημερινά 10 με 11 ώρες ύπνου συνολικά. Για παιδιά ηλικίας 10-17 οι ώρες είναι 8,5 με 9,25 αντίστοιχα. Αν λοιπόν διαπιστώσουμε στην πορεία του έτους κόπωση, απροθυμία, «γκρίνια», ας αναρωτηθούμε πρώτα απ’ όλα αν το παιδί μας κοιμάται τόσο όσο πρέπει.
Ευχόμαστε στα «πρωτάκια» μας αλλά και στους γονείς τους δύναμη, αντοχές, καλό ξεκίνημα και καλή σχολική χρονιά!
