Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2015

10 πράγματα που πρέπει να προσέξουμε στην Α' Δημοτικού

 


Η Α' δημοτικού είναι ίσως η πιο βασική τάξη, αφού τότε ουσιαστικά ξεκινά η μάθηση της γραφής, της ανάγνωσης και της μαθηματικής σκέψης. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν, αν έχουμε παιδιά στην Α' Δημοτικού, να προσέξουμε τα εξής:

1. Σωστό κράτημα του μολυβιού
Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι το παιδί κρατά σωστά το μολύβι και βάζει σωστή δύναμη όταν γράφει.

2. Σωστή φορά γραφής
Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά τη σωστή φορά γραφής των γραμμάτων και των αριθμών

3. Μέγεθος γραμμάτων
Καλό είναι να δείξουμε στο παιδί το σωστό μέγεθος των γραμμάτων όταν γράφει στο τετράδιο και να επιμείνουμε στο να κάνει όσο γίνεται ισομεγέθη γράμματα και αριθμούς.

4. Πάνω στη γραμμή
Μαθαίνουμε το παιδί να τοποθετεί τα γράμματα σωστά πάνω στη γραμμή του τετραδίου. Μια άσκηση που βοηθά θα βρείτε εδώ. 

5. Κενά ανάμεσα στις λέξεις
Μαθαίνουμε στο παιδί να αφήνει το κατάλληλο κενό ανάμεσα στις λέξεις. Μια άσκηση που βοηθά θα βρείτε εδώ

6.Ακουστική διάκριση γραμμάτων
Βεβαιωνόμαστε ότι το παιδί έχει φωνολογική και ακουστική επίγνωση των γραμμάτων και των ήχων τους. Σχετική άσκηση θα βρείτε εδώ

7. Δίνουμε χρόνο προσαρμογής στο παιδί
Κάθε αρχή και δύσκολη και για μερικά παιδιά ακόμα δυσκολότερη. Έχουμε υπομονή και αφήνουμε το παιδί να προσαρμοστεί στα νέα σχολικά δεδομένα.

8.  Πρόγραμμα διαβάσματος
Το πρωτάκι θα έχει να κάνει ασκήσεις στο σπίτι. Καλό είναι να διατηρούμε ένα καθημερινό πρόγραμμα μελέτης. Τεχνικές για το διάβασμα στο σπίτι, θα βρείτε εδώ.

9. Αγάπη για το σχολείο
Φροντίζουμε ώστε το παιδί να δει θετικά το σχολείο και τη διαδικασία της μάθησης. Δεν φορτώνουμε το πρόγραμμα με πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. 10 συμβουλές για πιο ουσιαστική μάθηση

10. Έλεγχος μαθησιακών δυσκολιών
Αν δούμε ότι το παιδί δυσκολεύεται πολύ σε κάτι, τότε καλό είναι να απευθυνόμαστε στους ειδικούς. Η πρώτη αξιολόγηση μαθησιακών δυσκολιών γίνεται συνήθως μετά τα Χριστούγεννα της Α' δημοτικού αλλά μπορεί να γίνει και νωρίτερα αν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις. 

Σοφία Τσιντσικλόγλου
Ειδική Παιδαγωγός

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2015

Κάλαντα

<em>Κάλαντα</em>, Νικηφόρος Λύτρας, 1872 

Ευχετήρια και εγκωμιαστικά άσματα, που ψάλλουν τα παιδιά (ενίοτε και οι μεγάλοι) κατά τις παραμονές μεγάλων εορτών, όπως τα Χριστούγεννα (24 Δεκεμβρίου), η Πρωτοχρονιά (31 Δεκεμβρίου) και τα Θεοφάνια (5 Ιανουαρίου). Κάλαντα άδονται ακόμα στις εορτές του Λαζάρου και των Βαΐων, τα λεγόμενα Βαΐτικα. Αντίθετα, τα κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής έχουν κατανυκτικό χαρακτήρα.
Ετυμολογικά, η λέξη «κάλαντα» προέρχεται από τη λατινική calendae (καλένδες στα ελληνικά), που σημαίνει τις πρώτες ημέρες κάθε μήνα. Ειδικά, οι Καλένδες του Ιανουαρίου ήταν μέρες γιορτής για τους Ρωμαίους, λόγω της έλευσης του νέου χρόνου. Τα Κάλαντα έλκουν την καταγωγή τους από παρόμοια αρχαία τραγούδια του αγερμού και της ειρεσιώνης και είχαν κοσμικό χαρακτήρα. Η Εκκλησία κατά τους Βυζαντινούς χρόνους απαγόρευε ή απέτρεπε αυτό το έθιμο ως ειδωλολατρικό και το είχε καταδικάσει με απόφαση της ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου το 680 μ.Χ. Οι συμμετέχοντες στο έθιμο των Καλάντων αποκαλούνταν «Μηναγύρτες». Με την πάροδο του χρόνου τα Κάλαντα απέκτησαν θρησκευτικό περιεχόμενο, ανάλογο με την κάθε γιορτή.
Την παραμονή των Χριστουγέννων οι καλαντιστές γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν:
Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ο ορισμός σας
Χριστού την θείαν Γέννησιν να πω στ’ αρχοντικό σας…
Στη συνέχεια διηγούνται τα περιστατικά της Γεννήσεως, τελειώνοντας με ευχές και επαίνους για το νοικοκύρη, την κυρά και τους άξιους βλαστούς του σπιτιού. Φυσικά, οι καλαντιστές δεν ξεχνούν να ζητήσουν και την αμοιβή τους, είτε σε είδος, είτε σε «ρευστό» στις μέρες μας, με συχνά αυτοσχέδιους στίχους όπως: «Δώστε κι εμάς τον κόπο μας να είναι ο ορισμός σας». Αν το φιλοδώρημα είναι πενιχρό ή δεν δοθεί καθόλου, οι καλαντιστές σκαρώνουν κάποιες φορές σκωπτικά ή αποδοκιμαστικά δίστιχα για τον νοικοκύρη.
Πασίγνωστα είναι και τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς:
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά κι αρχή καλός μας χρόνος…
και λιγότερο γνωστά τα κάλαντα των Θεοφανίων (Των Φώτων):
Σήμερα τα φώτα κι ο Φωτισμός
Και χαρά μεγάλη κι αγιασμός…
Το Σάββατο του Λαζάρου (το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαΐων) τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα ειδικά κάλαντα (Λαζαρικά) σε διάφορες παραλλαγές, που εξιστορούν την «εκ νεκρών έγερση» του Λαζάρου. Τελειώνοντας το τραγούδι τους τα λαζαράκια, όπως αποκαλούνται οι καλαντιστές της ημέρας, συνεχίζουν με ευχετικούς και επαινετικούς στίχους για το σπίτι και δέχονται ως φιλοδώρημα αυγά που τα τοποθετούν σ’ ένα στολισμένο καλαθάκι (σε κάποιες περιοχές φρούτα ή χρήματα). Τον Λάζαρο τραγουδούν κυρίως κορίτσια σχολικής ηλικίας, τα οποία αποκαλούνται λαζαρίνες, λαζαρίτσες, λαζαρούδισσες κ.α. Γενικότερα, το Σάββατο του Λαζάρου λαμβάνει χαρούμενο χαρακτήρα, καθώς η έγερση του Λαζάρου προαναγγέλλει την Ανάσταση του Χριστού.
Κάλαντα άδονταν παλαιότερα και την Κυριακή των Βαΐων, που εξέφραζαν τη χαρά για τη μεγάλη ημέρα που πλησιάζει:
Βάγια, βάγια τω βαγιώ
τρώνε ψάρια και κολιό
και την άλλη Κυριακή
τρώνε κόκκινο αβγό.
Σώζονται πολλές παραλλαγές από κάλαντα, άλλα σε δημοτική γλώσσα και άλλα σε μισοκαθαρεύουσα. Ανάλογα με τον τόπο και τις εποχές, τα παιδιά που ψάλλουν τα κάλαντα κρατούν συνήθως πολύχρωμα φαναράκια, καράβια ή εκκλησίες φωτισμένες εσωτερικά, σιδερένια τρίγωνα ή ραβδιά στολισμένα με λουλούδια σαν τους αρχαίους θύρσους. Οι μεγάλοι συνοδεύουν με μουσική υπόκρουση το τραγούδι τους και έχουν μαζί τους και καλάθια, όπου βάζουν τα δώρα που τους φιλεύουν. Τα όργανα που κυριαρχούν είναι η φυσαρμόνικα, το τύμπανο, το τουμπελέκι, η τσαμπούνα και άλλα πνευστά όργανα.
Ο λαός δέχεται με συμπάθεια τους καλαντιστές, που προσδίδουν στις γιορτές ιδιαίτερη χάρη και ευθυμία.
Αντιθέτως, τα Κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής έχουν θρηνητικό χαρακτήρα και αναφέρονται στη Σταύρωση του Χριστού. Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ομάδες παιδιών γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν το μοιρολόι «Σήμερα μαύρος ουρανός», γνωστό και ως «Μοιρολόι της Παναγίας». Σε πολλές περιοχές της χώρας τα κορίτσια της ομάδας κρατούν ένα στεφάνι, πλεγμένο με λουλούδια εποχής, το οποίο στη συνέχεια το εναποθέτουν είτε στον Επιτάφιο, είτε στον τάφο του προσφάτως αποβιώσαντος ενορίτη. Τα Κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής τείνουν σήμερα να εκλείψουν.

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015

Πως θα βοηθήσετε το παιδί σας στην οργάνωση

 


Πολλά δυσκολεύονται στην οργάνωση του χώρου και των πραγμάτων τους, με αποτέλεσμα να αργούν πολύ να ξεκινήσουν το διάβασμα ή να σηκώνονται όλη την ώρα ψάχνοντας τα απαραίτητα βιβλία, τετράδια, μολύβια. Επίσης συχνά ξεχνούν πράγματα στο σπίτι ή στο σχολείο και ακόμα και για τις εξωσχολικές δραστηριότητες τους δεν ετοιμάζονται μόνα τους!

Υπάρχουν τέσσερα βήματα που βοηθούν τα παιδιά στην οργάνωση, έτσι ώστε σιγά σιγά αυτή η διαδικασία να γίνει ρουτίνα και να μην απαιτείται η υπενθύμιση ή καθοδήγηση των γονέων.
Αφορούν, εκτός από την καθημερινή μελέτη, και άλλες δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει ένα παιδί. Αν π.χ. πηγαίνει σε κάποιο άθλημα, πρέπει αν είναι υπεύθυνο να συγκεντρώνει και να έχει μαζί του όλα τα απαραίτητα. Ακόμα, είναι σημαντικό να μάθουν να μαζεύουν τα πράγματα τους, ακόμα και μετά από χειροτεχνίες ή παιχνίδι.

1. Οργάνωση: Σημαίνει ότι το παιδί βρίσκεται στο χώρο που πρέπει και έχει μαζί του όλα τα απαραίτητα για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του.
Δείτε μαζί με το παιδί το πρόγραμμα της επόμενης μέρας και σημειώστε σε ένα χαρτί τις υποχρεώσεις του. Βοηθήστε το να συγκεντρώσει όλα τα απαραίτητα τετράδια, βιβλία, μολύβια, μπογιές κλπ πάνω στο γραφείο του. Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε το παιδί να επιλέξει από ποια δραστηριότητα θα ξεκινήσει, προτιμήστε την πιο δύσκολη για αρχή. Πείτε στο παιδί να σβήνει κάθε δραστηριότητα που ολοκληρώνει, ώστε να ξέρει σε ποιο σημείο βρίσκεται.

2. Συγκέντρωση: Σημαίνει ότι το παιδί είναι αφοσιωμένο στη δραστηριότητα του και δεν αποσπάται.
Εξηγήστε στο παιδί πόσο σημαντικό είναι να συγκεντρωθεί ώστε να τελειώσει τις υποχρεώσεις του γρήγορα για να έχει ελεύθερο χρόνο. Προσπαθήστε να μειώσετε εξωτερικά ερεθίσματα, όπως τον ήχο της τηλεόρασης, ομιλίες κλπ. Αφήστε το παιδί μόνο του σε αυτό το σημείο, να ξεκινήσει και να προχωρήσει τις εργασίες του. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα μπορείτε να περνάτε και να ελέγχετε την πρόοδο του ή να το επαναφέρετε στην εργασία του αν έχει ξεκινήσει παιχνίδι ή ονειροπόληση! Αφήστε το παιδί να κάνει ένα μικρό διάλειμμα για να τεντωθεί ή να πιει κάτι, αν χρειάζεται! Υπενθυμίστε την ώρα που θα πρέπει να φύγετε για την εξωσχολική δραστηριότητα, έτσι ώστε να ξέρει πότε πρέπει να ετοιμαστεί.

3. Ολοκλήρωση: Σημαίνει ότι το παιδί ολοκληρώνει τις ασκήσεις του, τις ελέγχει, τοποθετεί τα πράγματα του στη θέση τους και ετοιμάζει την τσάντα του για την επόμενη μέρα.
Συνήθως τα παιδιά φωνάζουν "τελείωσααααα" και εξαφανίζονται παρατώντας τα πάντα πάνω και γύρω από το γραφείο! Όμως είναι σημαντικό να μάθουν να ελέγχουν τις ολοκληρωμένες τους δραστηριότητες, να βολεύουν τα πράγματά τους και να φτιάχνουν την τσάντα τους. Αν το αφήσετε αυτό για αργότερα, πολύ πιθανό να μην γίνει ποτέ, αφού το βράδυ το παιδί θα είναι κουρασμένο και έτσι θα φτιάξετε εσείς την τσάντα του!

4.Τακτοποίηση: Σημαίνει ότι όλα είναι τακτοποιημένα μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας.
Αυτό αφορά ακόμα το παιχνίδι, τις χειροτεχνίες και το διάβασμα! Δείξτε στο παιδί πόσο σημαντικό είναι να προσέχει τα πράγματα του και να τα βολεύει σωστά για να μην τα χάνει. Δώστε του τα απαραίτητα κουτιά για να βάζει τα παιχνίδια του ή τα είδη χειροτεχνίας, φακέλους για να βάζει τις ολοκληρωμένες εργασίες του και ράφια για τα βιβλία του.

Σοφία Τσιντσικλόγλου
Ειδική Παιδαγωγός








Διαχείρηση Πένθους


Όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο πεθάνει μπορεί ο γονιός να φτιάξει ένα κουτί αναμνήσεων μαζί με το παιδί, βάζοντας εκεί φωτογραφίες, ζωγραφιές ή άλλες κατασκευές που προορίζονται για να θυμίζουν τις καλές εμπειρίες που είχε βιώσει το παιδί με αυτό το πρόσωπο. Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο και ένα σημείωμα ή γράμμα θα ήταν βοηθητικό. ‘Οσο μακάβριο ή επίπονο μπορεί να είναι για έναν ενήλικα στο παιδί θα δοθεί μια διέξοδος να διοχετεύει αυτά που αισθάνεται. Θα καταλάβει ότι δεν απαγορεύεται να νιώθει έτσι και να μιλάει για αυτό που νιώθει. Έτσι, δουλεύοντας με τα συναισθήματα πένθους, θα διαλυθούν και οι τυχόν ενοχές που μπορεί να έχει ένα παιδί, που δε χαιρέτησε το φίλο του πριν μετακομίσει, ή τον παππού του πριν πεθάνει. Επίσης είναι πιο εύκολο για τον ενήλικα να εντοπίσει «μαγικές σκέψεις» που μπορεί να έχει ένα παιδί σχετικά με το θάνατο αλλά και τις απώλειες κάθε είδους.

Συμπεριφορές που εμφανίζονται απρόσμενα και μπορεί να δηλώνουν συναισθήματα πένθους:
– Ξεσπάσματα θυμού ή κλάματος
– Φοβίες (π.χ. φόβος αποχωρισμού από αγαπημένα πρόσωπα, φόβος για το σκοτάδι)
– Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου ή του φαγητού
– Αλλαγές στη συμπεριφορά (επιθετικότητα, απομόνωση, μείωση της απόδοσης στο σχολείο)
– Εκδήλωση συμπεριφορών προηγούμενων σταδίων ανάπτυξης (ενούρηση, πιπίλα, εξάρτηση από ενήλικες)
– Ενοχή για το θάνατο του αγαπημένου προσώπου, συνεχείς σκέψεις για το θάνατο, επίμονη αναζήτηση του ατόμου που πέθανε

Στάδια διεργασίας πένθους:
-Άρνηση:το παιδί αρνείται ότι το γεγονός συνέβη
– Διαπραγμάτευση: αρχίζει να σκέφτεται ότι μπορεί και να είναι αλήθεια
-Θυμός:Τι μπορεί να έκανα για να μου αξίζει αυτό;
-Ενοχές:Κάτι κακό έκανα
-Κατάθλιψη: αισθήματα κενού και λύπης, κλάμα
-Αποδοχή:ηρεμία στη σκέψη της απώλειας, επένδυση θετικών συναισθημάτων σε νέα πράγματα.

Αν το παιδί μείνει προσκολλημένο σε κάποιο από αυτά τα στάδια, οι επιπτώσεις πιθανά θα το ακολουθούν για όλη του τη ζωή. Γι’ αυτό ας δώσουμε χώρο στην εκπαίδευση και την εξοικείωση των παιδιών με την απώλεια. Η Σαρακοστή και το Πάσχα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να μιλήσουμε στα παιδιά για το πένθος και την απώλεια αλλά και τα καθημερινά γεγονότα που εμπεριέχουν τις έννοιες της αρχής και του τέλους. Τέλος σίγουρα οι μεγαλύτεροι βοηθοί των γονέων αλλά και των εκπαιδευτικών είναι τα βιβλία.
Μέσα από τις ιστορίες τους τα παιδιά θα μπορέσουν να δουλέψουν με τον πόνο που βίωσαν, να θρηνήσουν συμπάσχοντας με τους ήρωες και να ξεθάψουν το θαμμένο κουτί του πένθους απαντώντας στις απορίες τους και ερχόμενα σε επαφή με το συναίσθημά τους.

 ΕΛΛΗ ΚΟΚΚΟΤΟΥ. ΕΙΔΙΚΗ  ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ. ΨΥΧΟΠ ΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ

Πρόσκληση στην Γιορτή Χριστουγέννων 2015

Ο Διευθυντής και ο Σύλλογος Διδασκόντων του 6ου Δημοτικού Σχολείου Θήβας,σας προσκαλούμε
στη Χριστουγεννιάτικη γιορτή μας που θα γίνει την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015 και ώρα 18:30 στο
χώρο του Σχολείου μας.








Παιδιά και Διαζύγιο



Διαζύγιο. Δύσκολη απόφαση για ένα ζευγάρι, η οποία γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν υπάρχουν παιδιά. Σκεπτόμενοι την αντίδραση των παιδιών τους στην ιδέα του διαζυγίου, πολλοί γονείς επιλέγουν να διατηρούν ένα «ψυχρό» γάμο, θεωρώντας πως τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δε συμβαίνει. Τα παιδιά «οσμίζονται» όποιο συναίσθημα εκχέεται στην ατμόσφαιρα, είτε αυτό λεκτικοποιείται είτε αποκρύπτεται. Υπό αυτή την έννοια, όπου η διάσωση του δεσμού σε συναισθηματικό επίπεδο είναι αδύνατη, το διαζύγιο αποτελεί τη μόνη λύση προκειμένου να περισωθεί η ακεραιότητα του ψυχισμού τόσο των παιδιών όσο και των γονέων. Ωστόσο, πριν από οποιαδήποτε απόφαση θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνεται μία σειρά από παράγοντες υπόψη, προκειμένου να γίνει πιο ομαλά η μετάβαση από τη φάση της συμβίωσης όλης της οικογένειας στη φάση της αποχώρησης του ενός γονέα από το σπίτι.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ

 Ηλικία του παιδιού

 Η ηλικία των 6 ή 7 χρόνων είναι, ίσως, η πιο κατάλληλη ηλικία (εάν θα μπροούσαμε καταχρηστικά να χρησιμοποιήσουμε αυτό τον όρο).

Αυτό συμβαίνει γιατί στα πρώτα έτη ζωής, το άτομο έχει ανάγκη και από τους δύο γονείς για να δημιουργήσει αναπαραστάσεις, να συνδεθεί οιδιποδειακά με τον ένα από τους δύο γονείς, να ταυτιστεί και να μπορέσει να περάσει ομαλά από μία σειρά σταδίων ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης.
Στη δε εφηβεία, το άτομο βρίσκεται αντιμέτωπο με πολλές συγκρούσεις, και, όπως είναι λογικό, η προσθήκη μίας ακόμη δυσχερούς συγκυρίας, όπως το διαζύγιο των γονέων του, αθροίζεται στον τεταμένο ψυχισμό του. Ως εκ τούτου, κατά τη λανθάνουσα περίοδο που το παιδί βρίσκεται στο δημοτικό, οι ενδοψυχικές συγκρούσεις καταλλαγιάζουν, με αποτέλεσμα το παιδί να είναι σε θέση να διαθέσει περισσότερη ψυχική ενέργεια προκειμένου να διαχειριστεί την πραγματικότητα ενός διαζυγίου και ό, τι αυτό επιφέρει.

Συναισθηματική ωριμότητα του παιδιού
Αναφορικά με τη συναισθηματική ωριμότητα του παιδιού, αυτή δε σχετίζεται πάντοτε με τη χρονολογική του ηλικία. Έτσι, μπορεί ένα μεγαλύτερο παιδί να είναι συναισθηματικά πιο ανώριμο από ένα μικρότερο παιδί. Αυτό είναι κάτι που εξαρτάται από τα βιώματα του παιδιού, τα γονίδιά του, τη δυναμική των σχέσεων μέσα στην οικογένεια και τον τρόπο που μεγαλώνει.

Σχέση του παιδιού με τους γονείς του
Όσον αφορά στους υπόλοιπους παράγοντες, εάν ο δεσμός του παιδιού με τους γονείς του είναι ασφαλής και στηρίζεται σε γερά θεμέλια, τότε είναι πιο πιθανό ότι το παιδί θα μπορέσει να επεξεργαστεί τον αποχωρισμό και την απώλεια της ταυτόχρονης παρουσίας και των δύο γονέων μέσα στο σπίτι, θα εκλογικεύσει και θα βρει τρόπο να διαχειριστεί το πένθος που επιφέρει το διαζύγιο πιο καλά.
Γενικά, σε κάθε περίπτωση έλλειψης συναισθηματικής ασφάλειας, το παιδί ενδέχεται να αναπτύξει το φόβο πως θα εγκαταληφθεί και από τους δύο γονείς και ότι θα μείνει μόνο του, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ανταπεξέλθει στο διαζύγιο.

Διενέξεις μέσα στο σπίτι
Όταν οι γονείς μαλώνουν συχνά είναι πιθανό το παιδί να «φορτωθεί» το βάρος της σύγκρουσης, με αποτέλεσμα να αυτοκατηγορείται για τις διενέξεις των γονιών του, να πιστεύει, δηλαδή, ότι εκείνο φταίει που μαλώνουν και εν συνεχεία να αυτο-ενοχοποιείται. Οι ενοχοποιητικές σκέψεις είναι ακόμη πιο έντονες στις περιπτώσεις που οι καβγάδες λαμβάνουν χώρα ενώ το παιδί είναι παρόν ή συμβαίνουν με αφορμή την αντιμετώπιση κάποιας πράξης (π.χ. σκανταλιάς) του παιδιού. Μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση του παιδιού, απομόνωση και αίσθηση ότι δεν αξίζει να το αγαπούν.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ

Ακόμη και στις περιπτώσεις που φαίνεται πως το παιδί θα μπορέσει να διαχειριστεί το διαζύγιο, είναι πιθανό να προκύψουν αντιδράσεις όπως η άρνηση της κατάστασης, κατά την οποία το παιδί δεν μπορεί να πιστέψει ότι οι γονείς του χωρίζουν και ελπίζει θα συμφιλιωθούν ή ενίοτε προσπαθεί το ίδιο να τους συμφιλιώσει.
Άλλοτε μπορεί να εμφανίσει κατάθλιψη, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί μέσα από συμπεριφορές απομάκρυνσης, έλλειψης ενδιαφέροντος για οτιδήποτε, διατροφικές διαταραχές και διαταραχή του ύπνου.
Μία ακόμη αντίδραση μπορεί να είναι η ψυχοσυναισθηματική παλινδρόμηση ή παλινδρόμηση σε πρώιμες συμπεριφορές, όπως η νυχτερινή ενούρηση και το «χάιδεμα» στον τόνο της φωνής.
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, επίσης, τα παιδιά να αντιδρούν με θυμό και να υιοθετούν επιθετική συμπεριφορά τόσο απέναντι στους γονείς όσο και απέναντι σε άλλα άτομα ή να χρησιμοποιούν το διαζύγιο για να αποκτήσουν κάτι που θέλουν ή για να επιβληθούν στους γονείς.

ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΥΠΟΨΗ ΟΤΙ:

  • Σε κάθε περίπτωση, δείξτε στο παιδί εμπιστοσύνη και ενημερώστε το για τις αποφάσεις σας δίνοντάς του το χρόνο και το χώρο να διαχειριστεί την κατάσταση.
  • Ενημερώστε το παιδί για το διαζύγιο και οι δύο μαζί, αποφεύγοντας τις αλληλοκατηγορίες. Διατηρήστε ήρεμη στάση, ενθαρρύνετέ το να σας ρωτήσει ό, τι θέλει, απαντήστε στις ερωτήσεις του και αποφύγετε τις εντάσεις, τουλάχιστον παρουσία του παιδιού.
  • Αποφύγετε απόπειρες δωροδοκίας με ανταλλάγματα προκειμένου να καταλλαγιάσετε το θυμό και την απογοήτευσή του. 
  • Όποια και αν είναι η αντίδρασή του, αφήστε το να εκφραστεί και δείξτε ότι μπορείτε να αντέξετε τα συναισθήματά του και να κατανοήσετε την αντίδρασή του. 
  • Επιμείνετε ότι δε φταίει εκείνο για την κατάσταση και πως το διαζύγιο δε θα στερήσει καθόλου από την αγάπη σας απέναντί του.
  • Προσπαθήστε να μείνετε σταθεροί στις καθημερινές συνήθειες, ώστε να διαταραχθεί όσο το δυνατόν λιγότερο η καθημερινότητα του παιδιού.
  • Σεβαστείτε την επιθυμία του παιδιού να βλέπει τον άλλο γονέα και μην του στερείτε τη δυνατότητα να εκφράζεται για τον έτερο γονέα προσπάπτοντας κατηγορίες για το πρόσωπό του ή στερώντας την επικοινωνία του μαζί του.

Φραντζέσκα Καραγιάννη
Παιδοψυχολόγος-Ειδική Παιδαγωγός
Παιδαγωγικό Κέντρο Μελισσίων & Αγ.Παρασκευής

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015

Ο Άγιος Νικόλαος

 

Ο Νικόλαος γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου του 270 στα Πάταρα της Λυκίας (σημερινό Γκελεμίς Τουρκίας) από γονείς ευσεβείς και πλούσιους και έτυχε επιμελημένης μόρφωσης. Αφού μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, χειροτονήθηκε ιερέας και αγωνίστηκε για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης, προστατεύοντας συγχρόνως κάθε αδύνατο, πάσχοντα ή αδικούμενο. Η άνοδός του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Μύρων της Λυκίας (σημερινό Ντεμρέ Τουρκίας), προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών, οι οποίοι των συνέλαβαν και τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια.
Αποφυλακίστηκε μετά την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου και αφοσιώθηκε στο ποιμαντικό του έργο. Έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (325), όπου διαμορφώθηκε εν πολλοίς το χριστιανικό δόγμα, με την καταδίκη της αίρεσης του Αρείου. Εκοιμήθη εν ειρήνη στις 6 Δεκεμβρίου του 343. Μετά την κοίμησή του ονομάστηκε «μυροβλύτης», επειδή τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν άγιο μύρο. Στον Άγιο Νικόλαο αποδίδονται και πολλά θαύματα.
Το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων του βρίσκονται σήμερα στη Βασιλική του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας κι ένα μέρος τους στον ναό του Αγίου Νικολάου στο νησάκι Λίντο της Βενετίας. Η μεταφορά τους στην Ιταλία έγινε επί βυζαντινού αυτοκράτορος Αλεξίου Β' Κομνηνού (1180-1183), όταν τα Μύρα κατακτήθηκαν από τους Σελτζούκους Τούρκους και υπήρχε κίνδυνος να τα καταστρέψουν.
Στην ελληνική λαϊκή παράδοση η εορτή του Αγίου Νικολάου αποτελεί το τέλος του εορταστικού τριημέρου που ονομάζεται «Νικολοβάρβαρα» και είναι ταυτισμένα με το δυνατό κρύο και τις άσχημες καιρικές συνθήκες. Σχετικές οι παροιμίες: «άε Βαρβάρα φύσα, άε Σάββα βρέξον, αε Νικόλα σόντσον (χιόνισε)» (ποντιακή), «Τα Αγιονικολοβάρβαρα ή βρέχει ή χιονίζει» και «Βαρβαρίτσες, Νικολίτσες, όπου να’σαι μέσα να’σαι».
Ο Άγιος Νικόλαος τιμάται ιδιαίτερα σε όλο τον ελληνικό χώρο από τους ανθρώπους της θάλασσας. Είναι προστάτης των ναυτικών, του Πολεμικού και του Εμπορικού Ναυτικού. Είναι ο πολιούχος Άγιος της Αλεξανδρούπολης, του Βόλου, του Γαλαξειδίου, της Κοζάνης, του Πολύγυρου, της Σητείας και της Σύρου.
Στον Ρωμαιοκαθολικό Κόσμο ο Άγιος Νικόλαος, εκτός από τους ναυτικούς, είναι προστάτης των παιδιών, των απασχολουμένων στα ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, των ενεχυροδανειστών, των φαρμακοποιών, των μεταμελημένων κλεπτών, των βαρελοποιών, των εμπόρων και των αδίκως κατηγορηθέντων. Στη δυτική παράδοση ο Άγιος Νικόλαος (Santa Claus) είθισται να φέρνει τα χριστουγεννιάτικα δώρα στα παιδιά, όπως, στη δική μας παράδοση, ο Άγιος Βασίλης. Η μνήμη του εορτάζεται σε Ανατολή και Δύση στις 6 Δεκεμβρίου.



Ο Άγιος Σάββας

 
 Ο Άγιος Σάββας καταγόταν από το χωριό Μουταλάσκη της Καππαδοκίας και ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Ιωάννη και της Σοφίας .

Από πολύ νωρίς γνώρισε τις θείες βουλές και αποφάσισε να αφιερωθεί στο μοναστικό βίο. Είχε τόση πίστη που κάποτε μπήκε σε ένα κλίβανο πυρός από τον οποίο βγήκε αβλαβής με τη βοήθεια του Θεού.

Όταν ήταν δεκαοχτώ ετών έφυγε από το μοναστήρι των Φλαβιανών και πήγε στα Ιεροσόλυμα. Από εκεί κατευθύνθηκε προς την έρημο της Ανατολής για να συναντήσει τον Μέγα Ευθύμιο (βλέπε 20 Ιανουαρίου). Ο Ευθύμιος τον έστειλε σε ένα κοινόβιο, το οποίο διηύθυνε ο όσιος Θεόκτιστος (βλέπε 3 Σεπτεμβρίου).

Ο Άγιος Σάββας κατά την παραμονή του στο κοινόβιο έλαμψε λόγω του χαρακτήρα του και των αρετών του. Μάλιστα ήταν τόσο σοβαρός και ηθικός - παρά το νεαρόν της ηλικίας - που προσαγορεύτηκε παιδαριογέροντας από τον Μέγα Ευθύμιο.

Ο Άγιος Σάββας όσο μεγάλωνε τροφοδοτούσε όλο και περισσότερο το πνεύμα του, γι' αυτό και τιμήθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Το χάρισμα αυτό το επιστράτευσε στην υπηρεσία των φτωχών και των ασθενών και έτσι επιτέλεσε σημαντικότατα έργα.

Για την αγιότητα της ζωής του και για τη μεγάλη του φήμη, είχε σταλεί από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων δυο φορές πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη, προς το βασιλιά Αναστάσιο και έπειτα προς τον Ιουστινιανό.

Σε ηλικία ενενήντα τεσσάρων ετών, το 534 μ.Χ., ανήλθε προς Κύριον εν ειρήνη.

Το 584 μ.Χ., το Λείψανο του Αγίου Σάββα ανακομίσθηκε αδιάφθορο όταν ανοίχθηκε ο τάφος του για να ενταφιαστεί ο Ηγούμενος Κασσιανός. Αρχικά διαφυλάχθηκε στη Μονή του και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, κατά την περίοδο των Αραβικών επιδρομών.

Για τον χρόνο άφιξης του στη Βενετία επικρατούν δύο παραδόσεις. Σύμφωνα με την πρώτη το Λείψανο είχε μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη, απ’ όπου το 1026 μ.Χ. το έκλεψε ο Βενετός ευγενής Πέτρος Centranico (έπειτα Δόγης, 1026 - 1031 μ.Χ.), επί των ημερών του Δόγη Tribunio Menio (982 - 1026 μ.Χ.), το μετέφερε στη Βενετία και το κατέθεσε στο Ναό του Αγίου Αντωνίνου.

Κατά την δεύτερη παράδοση το Λείψανο δεν μεταφέρθηκε ποτέ στην Κωνσταντινούπολη, αλλά διαφυλάχθηκε στον Άγιο Ιωάννη της Άκρας, απ’ όπου μεταφέρθηκε από τούς Γενουάτες στην ανταγωνίστρια της Βενετίας πόλη τους. το 1257 μ.Χ. οι Βενετοί πέτυχαν να μεταφέρουν το Λείψανο στη Βενετία.

Η παρουσία του Λειψάνου του Αγίου Σάββα στη Βενετία επιβεβαιώνεται από την σχετική ομολογία του Σαββαΐτου Μοναχού Σωφρονίου στον Μητροπολίτη Ρωσίας Άγιο Μακάριο, το 1547 μ.Χ.

Το 1965 μ.Χ., μετά από ενέργειες του Πατριάρχου Βενεδίκτου, η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επέστρεψε το Λείψανο στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και φυλάσσεται έκτοτε στη Μονή του.

Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2015

Το Έθιμο της Γουρ(ου)νοχαράς

 

Γιορτή που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 26 Δεκεμβρίου στα καραγκουνοχώρια του κάμπου της Καρδίτσας, αλλά και σε περιοχές των Τρικάλων, της Λάρισας και της Δυτικής Μακεδονίας.
Η «Γουρνοχαρά» ή «Γουρουνοχαρά» ήταν παλαιότερα το μεγάλο γεγονός των Χριστουγέννων, καθώς την παραμονή ή την επομένη της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης σφάζονταν τα γουρούνια, τα οποία οι χωρικοί είχαν εκθρέψει επιμελώς για ένα χρόνο. Στη σχετική διαδικασία συμμετείχε όλη η οικογένεια. Το σφάξιμο και το τεμάχισμα ήταν δουλειά των αρσενικών, ενώ στο βράσιμο συμμετείχαν τα θηλυκά μέλη της οικογένειας, που τραγουδούσαν πανηγυριώτικα τραγούδια ή τα κάλαντα, αν το σφάξιμο συνέβαινε την παραμονή των Χριστουγέννων.
Για την επιλογή της 26ης Δεκεμβρίου οι χωρικοί της Θεσσαλίας επιχειρηματολογούσαν:
Τα Χριστούγεννα σφάζουμι τα γουρούνια, γιατί τα Χριστούγεννα πήγινι η Παναγία μι τουν Ιουσήφ και του Χ’στο στ’ν Άίγυπτου, να μη τ’ σφαξ’ η Ηρώδ’ς. Μπρουστά πηγαίναν η Παναγία μι τουν Ιουσήφ και πίσου τα γ’ρούνια χαλούσαν τα χνάρια και γι’ αυτό τα κάνουμι γκουρμπάν’ τα ’χουμι για του καλύτιρου γκουρμπάν’.
(Γ.  Ν. Αικατερνίδη: Νεοελληνικές αιματηρές θυσίες)
Ο οικόσιτος χοίρος ήταν μια επένδυση για τους ντόπιους και δείγμα πλούτου για όποιον τον κατείχε. Έτρωγε τα αποφάγια τους και συσσώρευε λίπος, τη βασική λιπαρή ουσία που χρησιμοποιούσαν για το φαγητό, καθώς το ελαιόλαδο δεν υπήρχε στις παραπάνω περιοχές έως τη δεκαετία του '60. Το κρέας του μπορούσε όχι μόνο να συντηρήσει την οικογένεια, αλλά και να πουληθεί, συνεισφέροντας σημαντικά στον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Η Αγία Άννα

 

Η μητέρα της Θεοτόκου. Αν και δεν αναφέρεται σε κανένα βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η Άννα κατέχει περίοπτη θέση στην ευσέβεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι όποιες πληροφορίες για την Άννα αντλούνται από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια, ιδίως το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου και το Περί Νηπιότητας του Σωτήρος. Το όνομά της είναι ο εξελληνισμένος τύπος της εβραϊκής λέξης «Hannah», που σημαίνει εύνοια, χάρη.
Σύμφωνα με το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου, η Άννα ήταν σύζυγος του Ιωακείμ. Το ζευγάρι δεν είχε παιδιά και παρακαλούσε τον Θεό να του χαρίσει ένα. Το αίτημά τους δεν έμεινε αναπάντητο από τον Θεό, ο οποίος απέστειλε άγγελο να τους γνωστοποιήσει ότι όχι μόνο θα αποκτούσαν τέκνο, αλλά ότι αυτό θα γινόταν διάσημο σε όλο τον κόσμο («λαληθήσεται το σπέρμα σου εν όλη τη οικουμένη»).
Πράγματι, η γηραιά Άννα απέκτησε ένα κοριτσάκι «εξ επαγγελίας, αλλά και κατά τους νόμους της φύσεως», σύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία. Το ονόμασε Μαριάμ και ήταν προορισμένη να γίνει η μητέρα του Χριστού. Η Καθολική Εκκλησία προχώρησε περισσότερο και δέχθηκε την Άσπιλο Σύλληψη της Θεοτόκου (Immaculata Conceptio).
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τρεις φορές την Αγία Άννα κατά τη διάρκεια του εορταστικού κύκλου: Στις 9 Δεκεμβρίου, τη Σύλληψή της, στις 25 Ιουλίου την Κοίμησή της και στις 9 Σεπτεμβρίου, μαζί με τον σύζυγό της Ιωακείμ. Η Καθολική Εκκλησία τιμά την Αγία Άννα στις 26 Ιουλίου.
Κατά τον 5ο αιώνα η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ευδοξία ανήγειρε ναό προς τιμήν της στα Ιεροσόλυμα, όπου, κατά την παράδοση, γεννήθηκε η Άννα. Το 550 ο Ιουστινιανός ίδρυσε ναό στην Κωνσταντινούπολη προς τιμήν της Αγίας Άννας.
Η Αγία Άννα (Hannah στα Αραβικά) τιμάται και από τη Μουσουλμανική Θρησκεία. Στο Κοράνι, η Άννα αναφέρεται ως σεβάσμια και πνευματική γυναίκα, μητέρα της Παναγίας.
Λείψανα της Αγίας Άννας υπάρχουν στην αγιορείτικη σκήτη της Αγίας Άννας (Μονή Μεγίστης Λαύρας), στον Ιερό Ναό της Αγίας Άννας Κατερίνης, καθώς και σε πολλά ιερά προσκυνήματα του κόσμου.


Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2015

Το τάισμα της βρύσης

 

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων, στα χωριά της Κεντρικής Ελλάδας, γίνεται το λεγόμενο «τάισμα» της βρύσης.
Οι κοπέλες του χωριού, λίγες ώρες πριν ξημερώσει Χριστούγεννα, πηγαίνουν στις βρύσες του χωριού και τις αλείφουν με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Μ' αυτή την κίνηση παίρνουν από τη βρύση το «αμίλητο» νερό.
Για να έχουν καλή σοδειά, φέρνουν στη βρύση βούτυρο, τυρί, ή ψημένο σιτάρι ή κλαδί ελιάς ή όσπρια και φροντίζουν να φτάσουν εκεί όσο το δυνατόν νωρίτερα, γιατί, όπως λένε, όποια θα πάει πρώτη στη βρύση, αυτή θα σταθεί και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο.
Επιστρέφοντας στο σπίτι, οι γυναίκες, φέρνουν το καινούριο νερό, αφού πρώτα έχουν αδειάσει από τα βαρέλια τους το παλιό.
Η διαδικασία αυτή της μετάβασης και της επιστροφής στη βρύση, γίνεται σιωπηλά, γι' αυτό και ονομάστηκε «αμίλητο νερό». Με το αμίλητο νερό οι γυναίκες ραντίζουν τα σπίτια τους, για ευρωστία και καλή τύχη.

Οι Μωμόγεροι

 


Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί του Νομού Δράμας απαντάται το έθιμο των Μωμόγερων, το οποίο έχει ποντιακές ρίζες. Η ονομασία του εθίμου προέρχεται από τις λέξεις μίμος ή μώμος και γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών. Αυτοί, φορώντας τομάρια ζώων – λύκων, τράγων ή άλλων - ή ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά, έχουν τη μορφή γεροντικών προσώπων.
Οι Μωμόγεροι εμφανίζονται καθ' όλη τη διάρκεια του δωδεκαημέρου των εορτών των Χριστουγέννων και προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες στους δρόμους των χωριών και τραγουδούν τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους: «Αρχή κάλαντα και αρχή του χρόνου, πάντα κάλαντα, πάντα του χρόνου». Όταν δύο παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους, ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή.
Παραλλαγές του ίδιου εθίμου συναντώνται σε χωριά της Κοζάνης και της Καστοριάς, με την ονομασία Ραγκουτσάρια.

Ο Άγιος Σπυρίδων

 

Ένας από τους πλέον δημοφιλείς αγίους της Εκκλησίας μας είναι και ο άγιος Σπυρίδων ο θαυματουργός, του οποίου το τίμιο λείψανο βρίσκεται στην Κέρκυρα, άφθαρτο εδώ και χίλια επτακόσια χρόνια.
Καταγόταν από την Κύπρο. Γεννήθηκε στο χωριό Άσσια περί το 270 από αγρότες απλοϊκούς και φτωχούς, αλλά ευσεβείς γονείς.
Ο ίδιος δεν είχε την ευκαιρία να λάβει σπουδαία εκπαίδευση, παρά μόνο τη στοιχειώδη. Όμως ενστάλαξαν οι γονείς του στην ψυχή του την ευσέβεια.
Τα λίγα γράμματα, που έμαθε, τα χρησιμοποιούσε για τη μελέτη της Αγίας Γραφής και άλλων ψυχωφελών αναγνωσμάτων.
Ζούσε όμως σε εποχή που ο Χριστιανισμός ήταν ακόμη μειοψηφία και διωκόμενος από το ρωμαϊκό κράτος. Δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση να είναι κανείς Χριστιανός, διότι, αν εκδήλωνε την πίστη του στο Χριστό και δεν πειθαρχούσε να θυσιάσει στα είδωλα, συλλαμβάνονταν, βασανίζονταν και συχνά έχανε τη ζωή του.
Έτσι και ο ένθερμος Σπυρίδων έγινε στόχος των φανατικών ειδωλολατρών της περιοχής.
Επί αυτοκράτορα Μαξιμίνου (308-313) συνελήφθη και βασανίστηκε άγρια για να αρνηθεί στο Χριστό. Όμως εκείνος έμεινε εδραίος στην πίστη του. Από τα σκληρά βασανιστήρια εξαρθρώθηκε το πόδι του και έπαθε ζημιά το μάτι του.Όμως ήρθε η ευλογημένη μέρα όπου ο Μ. Κωνσταντίνος υπέγραψε το περίφημο διάταγμα των Μεδιολάνων (313), το οποίο, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, κατοχύρωνε την ανεξιθρησκία.
Η φήμη του άρχισε να γίνεται γνωστή σε όλη την Μεγαλόνησο. Πλήθος αναξιοπαθούντων έτρεχαν σ’ αυτόν να πάρουν ψυχική δύναμη και να ανακουφιστούν από τις αντιξοότητες της ζωής.
Εν τω μεταξύ είχε κοιμηθεί ο ιερέας του χωριού του και οι χωριανοί του πρότειναν να πάρει τη θέση του ο ευλαβής Σπυρίδων. Δέχτηκε ύστερα από μεγάλη πίεση. Λίγο αργότερα τον ανάδειξαν, και πάλι χωρίς τη θέλησή του, επίσκοπο της πόλεως Τριμυθούντος.
Ως επίσκοπος πλέον ανάδειξε όλες τις αρετές και την αγιότητά του. Έγινε πρότυπο ποιμένα ψυχών. Ζούσε να διακονεί το λαό του Θεού, που του εμπιστεύτηκε Εκείνος, οδηγώντας χιλιάδες ψυχές στη σωτηρία.
Ποίμανε θεοφιλώς την επισκοπή του ως το 348, όταν ο Θεός τον κάλεσε κοντά του, να τον επιβραβεύσει για την ενάρετη ζωή του και το σπουδαίο έργο του στην Εκκλησία του Χριστού. Αμέτρητα πλήθη είχαν συρρεύσει στην Τριμυθούντα από κάθε μέρος της Μεγαλονήσου να αποχαιρετίσουν τον καλό και άξιο ποιμένα τους, τον πνευματικό τους πατέρα, τον σοφό συμβουλάτορά τους και το στήριγμά τους. Να του ζητήσουν να πρεσβεύει αενάως στο Θεό από του ουράνιο θυσιαστήριο.
Με μεγάλες τιμές έθαψαν το σώμα του. Όμως όταν έκαμαν την εκταφή το βρήκαν άφθορο να ευωδιάζει και να θαυματουργεί.
Το έβαλαν σε μαρμάρινη λάρνακα και το τοποθέτησαν στο νάρθηκα του ναού να το προσκυνούν και να αγιάζονται από αυτό οι πιστοί.
Το έτος 648 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Β΄ το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη για ασφάλεια, λόγω των συχνών επιδρομών των Σαρακηνών στο νησί.
Από εκεί λίγο πριν την άλωση, κάποιος ευλαβής ιερέας, ονόματι Γρηγόριος Πολύευκτος, για αν μην πέσει στα χέρια των Τούρκων, το μετέφερε, μαζί με το λείψανο της αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, στην Παραμυθιά της Ηπείρου.
Το 1460 το μετέφερε στην Κέρκυρα, όπου το κληροδότησε σε κάποιον άλλο ευλαβή κερκυραίο ιερέα, ονόματι Γεώργιο Καλοχαιρέτη, στον οποίο το κληροδότησε. Εκεί φυλάσσεται μέχρι σήμερα, επιτελώντας άπειρα θαύματα.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 12 Δεκεμβρίου.



Επιλέξτε ποιό από τα παρακάτω εκπαιδευτικά λογισμικά σας ενδιαφέρουν, για να μεταφερθείτε στην ανάλογη τοποθεσία του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου.











































Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015

Η ιστορία του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου

 



Αειθαλές δέντρο, συνήθως έλατο, που διακοσμείται με φώτα και στολίδια στο πλαίσιο τού εορτασμού των Χριστουγέννων.
Η χρήση αειθαλούς δέντρου, στεφανιού και γιρλάντας ως συμβόλων της αιώνιας ζωής, αποτελούσε έθιμο των αρχαίων Αιγυπτίων, των Κινέζων και των Εβραίων. Η λατρεία των δέντρων, που ήταν συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στους ειδωλολάτρες Ευρωπαίους, επιβίωσε και μετά τον εκχριστιανισμό τους σε διάφορα έθιμα.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο των νεώτερων χρόνων προέρχεται από την Γερμανία. Σ’ ένα λαϊκό μεσαιωνικό δράμα για τον Αδάμ και την Εύα το κυριότερο εξάρτημα τού σκηνικού ήταν ένα έλατο διακοσμημένο με μήλα, το οποίο συμβόλιζε τον Κήπο τής Εδέμ.
Οι Γερμανοί έστηναν δέντρο του Παραδείσου μέσα στα σπίτια τους στις 24 Δεκεμβρίου, θρησκευτική γιορτή του Αδάμ και της Εύας. Αρχικά κρεμούσαν πάνω του λεπτά μπισκότα (συμβόλιζαν την όστια, το χριστιανικό σύμβολο τής σωτηρίας), τα οποία αντικαταστάθηκαν αργότερα από μπισκότα σε διάφορα σχήματα. Στην διακόσμηση προσέθεταν συχνά και κεριά, τα οποία συμβόλιζαν τον Χριστό.
Στο ίδιο δωμάτιο υπήρχε κατά την περίοδο των Χριστουγέννων και η πυραμίδα των Χριστουγέννων, μια τριγωνική ξύλινη κατασκευή με ράφια, πάνω στην οποία τοποθετούσαν χριστουγεννιάτικα ειδώλια, κλαδιά, κεριά και ένα αστέρι. Τον 16ο αιώνα είχε ήδη συντελεστεί η συγχώνευση της πυραμίδας των Χριστουγέννων και του δέντρου του Παραδείσου, από την οποία προήλθε το δέντρο των  Χριστουγέννων.
Μέχρι τον 18ο αιώνα το έθιμο τού χριστουγεννιάτικου δέντρου είχε διαδοθεί ευρέως στον χώρο των Γερμανών Προτεσταντών, αλλά η παράδοση αυτή απέκτησε βαθιές ρίζες στην Γερμανία μόνο τον επόμενο αιώνα. Στην Αγγλία εισήχθη στις αρχές τού 19ου αιώνα και έγινε ευρύτερα γνωστό στα μέσα της ίδιας εκατονταετίας, χάρη στις προσπάθειες του Γερμανού πρίγκιπα Αλβέρτου, συζύγου τής βασίλισσας Βικτωρίας. Στο βικτωριανό δέντρο κρεμούσαν με κορδέλες και χάρτινες αλυσίδες διάφορα κεριά, γλυκά και εντυπωσιακά κέικ.
Στην Βόρεια Αμερική τα χριστουγεννιάτικα δέντρα εισήχθησαν από τους Γερμανούς αποίκους στις αρχές τού 17ου αιώνα και έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή τον 19ο αιώνα. Εξίσου δημοφιλή ήταν στην Αυστρία, την Ελβετία, την Πολωνία και την Ολλανδία. Κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα οι Αμερικανοί ιεραπόστολοι εισήγαγαν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα στην Κίνα και την Ιαπωνία, όπου επικράτησε η διακόσμησή τους με περίπλοκα σχέδια από χαρτί.

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα

Το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου εισήχθη στην Ελλάδα επί Βαυαροκρατίας, όταν  τα Χριστούγεννα του 1834 στολίστηκε με δέντρο η κατοικία του Όθωνα στο Ναύπλιο και συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια στο παλάτι των Αθηνών. Στις 24 Δεκεμβρίου 1843 στήθηκε για πρώτη φορά χριστουγεννιάτικο δέντρο σε ελληνικό σπίτι και συγκεκριμένα στο αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, γενικού Προξένου της Ρωσίας στην Αθήνα.
Το έθιμο, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, άργησε να εξαπλωθεί στην χώρα μας. Μόλις την δεκαετία του τριάντα κάποια αστικά σπίτια άρχισαν να στολίζουν χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ μεταπολεμικά το έθιμο διαδόθηκε ταχύτατα τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο χώρα. Μια προσπάθεια να αντιακατασταθεί το χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ελληνοπρεπέστατο καραβάκι στα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα δεν ευοδώθηκε.

Το έθιμο του «κάβου»

 


Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το έθιμο του «κάβου», στο χωριό Τριπόταμος της Τήνου.
Κάθε Χριστούγεννα ένας κάτοικος του χωριού παίρνει στο σπίτι του την εικόνα της γέννησης του Χριστού, παίρνει δηλαδή τον «κάβο της χρονιάς». Αυτό σημαίνει ότι για όλο το χρόνο έχει κάποιες υποχρεώσεις όπως να φροντίζει την εκκλησία, να τη διατηρεί καθαρή, να κρατάει το καντήλι της πάντοτε αναμμένο.
Με την έλευση των επόμενων Χριστουγέννων, οφείλει να ετοιμάσει κοινό τραπέζι, το τραπέζι της «αδελφοσύνης», για όλο το χωριό.
Επίσης, στη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία θα πρέπει να μοιράσει στους συγχωριανούς του κεριά από καθαρό κερί μέλισσας.

Η Αγία Βαρβάρα

 

Μεγαλομάρτυς της Χριστιανοσύνης. Η μνήμη της εορτάζεται σε Ανατολή και Δύση στις 4 Δεκεμβρίου, και στις 17 Δεκεμβρίου σε όσες εκκλησίες ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο.
Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, η Βαρβάρα έζησε τον 3ο αιώνα επί Ρωμαίου αυτοκράτορα Μαξιμιανού, στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας ή στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου. Η παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αναφέρει ότι έζησε στην περιοχή της Τοσκάνης. Ήταν μοναχοκόρη του πλούσιου ειδωλολάτρη Διόσκουρου και από νεαρή ηλικία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, παρά τις αντίθετες προσπάθειες του πατέρα της. Η άρνησή της να παντρευτεί έναν ειδωλολάτρη εξόργισε τον Διόσκουρο, ο οποίος την κατήγγειλε στις ρωμαϊκές αρχές για τη χριστιανική της πίστη. Η Βαρβάρα βασανίστηκε και διαπομπεύτηκε γυμνή, για να αποκεφαλιστεί τελικά από το χέρι του πατέρα της. Ο Διόσκουρος για το ανοσιούργημά του αυτό χτυπήθηκε από κεραυνό και έπεσε νεκρός. Τα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας βρίσκονται σήμερα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Βλαδιμήρου στο Κίεβο της Ουκρανίας.
Η Αγία Βαρβάρα προστατεύει τα παιδιά που πάσχουν από ευλογιά,επειδή σύμφωνα με μια παράδοση,ζήτησε από τον Θεό να προσβληθεί από ευλογιά για να χάσει την ομορφιά της και να μην παντρευτεί έναν ειδωλολάτρη που προόριζε γι'αυτήν ο πατέρας της.Παλαιότερα,η μολυσματική αυτή ασθένεια,άφηνε μόνιμα σημάδια στα παιδιά,γι'αυτό και οι γονείς,σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την Αγία Βαρβάρα,πρόσφεραν ανήμερα της εορτής της στους πιστούς, κόλλυβα,κολλυβόζουμο ή μελόπιτα που προηγουμένως είχαν ευλογηθεί από τον ιερέα.
Η Αγία Βαρβάρα είναι πολιούχος της Δράμας,της Αργυρούπολης και του Ρεθύμνου.Είναι προστάτιδα του πυροβολικού.


Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2015

Η ιστορία του Κουραμπιέ

 

Γλύκισμα που υπάγεται στην κατηγορία του μπισκότου και παρασκευάζεται από αλεύρι, βούτυρο, αμύγδαλα κατά περίπτωση και είναι πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρης. Είναι ένα από τα γλυκά που χαρακτηρίζουν την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων στην Ελλάδα, ενώ σε πολλές περιοχές της χώρας προσφέρεται στους προσκεκλημένους αμέσως μετά τη βάπτιση ενός παιδιού.
Ο κουραμπιές έλκει την καταγωγή του από την Περσία, όπου πρωτοεμφανίστηκε τον 7ο αιώνα, όταν η ζάχαρη διαδόθηκε στην περιοχή. Την πατρότητα του κουραμπιέ διεκδικεί και ο Λίβανος. Το γλύκισμα είναι διαδεδομένο στην Ελλάδα, την Τουρκία και τις Βαλκανικές χώρες. Ένα είδος κουραμπιέ με την ονομασία Πολβορόν (Polvorón) είναι διαδεδομένο στις ισπανόφωνες χώρες και το νότιο Τέξας.
Η λέξη «κουραμπιές» προέρχεται από την αλβανική kurabie ή gurabie (τουρκικά kurabiye και αραβικά qurabiya). Στην καθομιλουμένη «κουραμπιέ» αποκαλούμε τον νωθρό, τον μαλθακό ή τον ανόητο άνθρωπο. Στη στρατιωτική αργκό, «κουραμπιές» είναι ο απόλεμος στρατιώτης, αυτό που δεν μετέχει σε επιχειρήσεις, αλλά είναι αποσπασμένος σε γραφείο.

Το αναμμένο πουρνάρι

 

Έθιμο της Ηπείρου, που βασίζεται σε μια παλιά παράδοση.
Σύμφωνα με την παράδοση, όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήταν νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους.
Από τότε, λοιπόν, έχουν τη συνήθεια στα χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα χρόνια πολλά, καθώς και όλα τα παιδιά τα παντρεμένα που θα πάνε στο πατρικό τους για να φιλήσουν το χέρι του πατέρα και της μάνας τους, να κρατούν ένα κλαρί πουρνάρι ή ό,τι άλλο δεντρικό που καίει τρίζοντας. Στο δρόμο το ανάβουν και το πηγαίνουν έτσι αναμμένο στο πατρικό τους σπίτι και γεμίζουν χαρούμενες φωτιές και κρότους τα σκοτεινά δρομάκια του χωριού.
Στα Γιάννενα δεν κρατούν ολόκληρο το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους, αλλά κρατούν στη χούφτα τους μια χεριά δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι, μόλις μπούνε και καλημερίζουν. Κι όταν τα φύλλα τα ξερά πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται: «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!»
Αυτή είναι η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη. Να προκόβουν τα κοπάδια του, να πληθαίνει η φαμελιά του, να μεγαλώνουν τα κορίτσια και τα παλικάρια του, να του φέρνουν στο σπίτι νύφες και γαμπρούς, να του δώσουν εγγόνια που δε θ' αφήσουν τ' όνομα το πατρικό να σβήσει.

Παιδιά,νέοι και Κατάθλιψη



Η αναγνώριση της κατάθλιψης στα παιδιά, ίσως είναι πιο πολύπλοκη από ότι στους ενήλικες, καθώς βιώνουν διαρκώς αλλαγές. Σε αυτά τα πλαίσια, οι ενήλικες συχνά αναρωτιούνται για το τι συμβαίνει στα παιδιά τους, τι είναι «φυσιολογικό» και τι δεν είναι. Επιπλέον, τόσο τα παιδιά όσο και οι έφηβοι ενδέχεται να μη θέλουν απλά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ή να εξηγήσουν τις εμπειρίες τους. Παρόλα αυτά, ενδέχεται να παρατηρήσετε τις εξής αλλαγές:
  • Συναισθηματικές αλλαγές: Το παιδί σας ενδέχεται να δείχνει ότι είναι δυστυχισμένο, ανήσυχο, ένοχο, θυμωμένο, φοβισμένο, αβοήθητο, μοναχικό ή να βιώνει απόρριψη.
  • Αλλαγές στη σωματική υγεία: Το παιδί σας ενδέχεται να παραπονιέται συχνά για πονοκεφάλους ή πόνους, τους οποίους δεν μπορεί να εξηγήσει, να αισθάνεται διαρκώς κουρασμένο, ή να εμφανίζει προβλήματα ύπνου ή όρεξης και απώλεια βάρους.
  • Αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεται: Λέει συχνά πράγματα, τα οποία καταδεικνύουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, αντιπάθεια για τον εαυτό του, ή ενοχικότητα. Για παράδειγμα, μιλά για τον εαυτό του με αρνητικό τρόπο.
  • Αλλαγές στη διάθεση: Συχνά απομακρύνεται από τους άλλους, είναι ευσυγκίνητο, εμφανίζει μειωμένη διάθεση για συμμετοχή σε αθλήματα, παιχνίδια ή δραστηριότητες, από τις οποίες στο παρελθόν αντλούσε ευχαρίστηση. Συχνά υπερβάλλει στις αντιδράσεις του, έχει ξεσπάσματα θυμού ή κλαίει για ασήμαντα συμβάντα.

Πώς μπορώ να βοηθήσω την οικογένεια;
Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση και αποδοχή των δικών σας συναισθημάτων για την κατάθλιψη του παιδιού σας. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ενοχές ή απογοήτευση όταν ένα οικείο πρόσωπο διαγνωστεί με κάποια ψυχική ασθένεια, και αυτό επιδρά στις οικογενειακές σχέσεις. Επίσης, χρειάζεται να αποδεχθείτε τη δυσκολία αντιμετώπισης των συναισθημάτων του παιδιού σας.
Η συμβουλευτική της οικογένειας μπορεί να βοηθήσει τα μέλη της να μοιραστούν τις εμπειρίες τους, να ωθήσει στη δημιουργία στρατηγικών που διατηρούν την αρμονία της και φυσικά μέσα από ομάδες υποστήριξης μπορείτε να έρθετε σε επαφή με άλλα άτομα που μοιράζονται τις ίδιες εμπειρίες. Οι παραπάνω στρατηγικές είναι χρήσιμες για όλα τα μέλη της οικογένειας.
Τέλος, είναι καλό να είστε ειλικρινείς με τα αδέρφια και τα άλλα μέλη της οικογένειας για την ασθένεια του παιδιού σας. Με αυτόν τον τρόπο, οι πηγές υποστήριξης και κατανόησης για το παιδί θα είναι πολλαπλές.http://www.ikidcenters.com

Μετάφραση/Απόδοση από:
www.cmha.ca/mental_health/children-and-depression/#.Vjs-gtLhDPV

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2015

Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ' όλο τον κόσμο

 


Το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο σε όλες τις γωνιές του κόσμου, προσφέροντας η καθεμία τη δική της πινελιά στο πνεύμα των ημερών και διατηρώντας παραδόσεις που κατάφεραν να επιβιώσουν μέχρι τις μέρες μας ζωντανές, όπως ακριβώς και ο συμβολισμός των Χριστουγέννων. Από τη Σουηδία μέχρι τη μακρινή Ιαπωνία, οι χώρες και οι λαοί τους τιμούν την έλευση του Χριστού και προσμένουν το νέο έτος μέσα από μοναδικά έθιμα.

Σουηδία

Σε μερικές επαρχίες της Σουηδίας, οι κάτοικοι των χωριών συνηθίζουν ανήμερα τα Χριστούγεννα να ρίχνουν έξω από τα σπίτια και τα χωράφια τους σιτάρι, για να γιορτάσουν μαζί τους και τα πουλιά.

Σερβία

Οι νοικοκυρές έχουν ένα ασυνήθιστο, παρ' όλα αυτά όμως ευγενικό, έθιμο: Ραντίζουν τα τραπεζομάντιλά τους με κρασί, για να μη φέρουν φιλοξενούμενούς τους σε δύσκολη θέση, αν κατά λάθος αυτοί λερώσουν κάποιο τραπεζομάντιλο.

Αγγλία

Σε κάποιες βρετανικές περιοχές, την παραμονή των Χριστουγέννων, τηρούν το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές, ως παραλλαγή ειδωλολατρικής τελετής. Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα, τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα και πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.

Γαλλία

Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους στο τζάκι και περιμένουν τον Pere Noel, τον Πατέρα των Χριστουγέννων, να τους τα γεμίσει με δώρα. Το πρωί βρίσκουν ακόμα γλυκά, φρούτα, καρύδια και μικρά δωράκια κρεμασμένα στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Στους καθεδρικούς ναούς της Γαλλίας γίνεται αναπαράσταση της γέννησης του Χριστού, τόσο με κούκλες, όσο και με ανθρώπους. Στη νότια Γαλλία, ένα μεγάλο κούτσουρο καίει στο τζάκι από τα Χριστούγεννα μέχρι και την Πρωτοχρονιά, έθιμο που συναντάμε και στη χώρα μας, γνωστό ως «Χριστόξυλο».

Γερμανία

Οι Γερμανοί δίνουν μεγάλο βάρος στη διακόσμηση των σπιτιών τους την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων. Γύρω από τα παράθυρα βάζουν ηλεκτρικά κεράκια ή λαμπιόνια και στα τζάμια τοποθετούν πολύχρωμες χριστουγεννιάτικες φιγούρες. Στα περισσότερα σπίτια κάτω από το δέντρο υπάρχει και η παραδοσιακή φάτνη.
Επίσης, στη Γερμανία συναντάται συχνά η το έθιμο του λεγόμενου «Adventskranz». Πρόκειται για ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζει τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες πριν από τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή τοποθετούν ένα κερί στο κηροπήγιο αυτό, μετρώντας αντίστροφα το χρόνο που απομένει για τον ερχομό των Χριστουγέννων.

Ιταλία

Στη Σικελία, οι χωρικοί βγάζουν τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων νερό από τα πηγάδια και ραντίζουν τα ζώα τους, γιατί πιστεύουν ότι το νερό αυτό είναι αγιασμένο, επειδή την ίδια ώρα γεννιέται και ο Σωτήρας του κόσμου.
Στη Σαρδηνία, πιστεύουν ότι όποιος γεννηθεί τη νύχτα των Χριστουγέννων και μάλιστα τα μεσάνυχτα, φέρνει την ευλογία του Θεού, όχι μόνο στους δικούς του, αλλά και στους γείτονες των επτά σπιτιών που βρίσκονται πιο κοντά στο δικό του.

Πολωνία

Στις αγροτικές περιοχές της Πολωνίας πιστεύουν ότι τα νεαρά κορίτσια που αλέθουν την παραμονή των Χριστουγέννων, θα παντρευτούν σύντομα. Ένα άλλο χριστουγεννιάτικο έθιμο θέλει τα ανύπαντρα κορίτσια να κρυφακούν τις συζητήσεις των γειτόνων. Αν κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούσουν τη λέξη «πήγαινε», μπορούν να είναι σίγουρες ότι θα παντρευτούν μέσα στον επόμενο χρόνο, αν όμως ακούσουν τη λέξη «κάθισε», αυτό σημαίνει ότι η μέρα του γάμου τους μάλλον θα αργήσει αρκετά.

Ρωσία

Οι ρώσικες οικογένειες έχουν τη συνήθεια, τη νύχτα των Χριστουγέννων, να ντύνουν στα άσπρα μία κοπέλα του σπιτιού, η οποία και αναπαριστά την Παναγία.

Κίνα

Οι Κινέζοι που πιστεύουν στο Χριστό στολίζουν χριστουγεννιάτικα δέντρα με πολύχρωμα στολίδια που έχουν κατασκευάσει από χαρτί, όπως λουλούδια, γιρλάντες και φαναράκια. Τα παιδιά κρεμάνε βαμβακερές κάλτσες, περιμένοντας τον Λαμ Κουνγκ Κουνγκ, δηλαδή τον «Καλό γερο-πατέρα», να τους φέρει τα γλυκά και τα δώρα τους.

Ιαπωνία

Οι Ιάπωνες περιμένουν την παραμονή των Χριστουγέννων τον δικό τους Αϊ-Βασίλη, τον Χοτέισο, που έχει μάτια και πίσω από το κεφάλι του και κρατάει μία μεγάλη σακούλα με παιχνίδια.

Το Χριστόξυλο

 


Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, την παραμονή των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Αυτό είναι το Χριστόξυλο.
Η νοικοκυρά έχει ήδη φροντίσει να καθαρίσει το σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι με μεγάλη προσοχή, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζει ακόμη και την καπνοδόχο του σπιτιού, ώστε να μην μπορέσουν να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως αναφέρεται στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού ανάβει την καινούρια φωτιά και μπαίνει στην εστία το Χριστόξυλο.
Σύμφωνα με τις παραδόσεις του λαού, καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός στη φάτνη Του.
Κάθε οικογένεια, προσπαθεί να διατηρήσει αυτή τη φωτιά αναμμένη για όλο το δωδεκαήμερο των εορτών, από τα Χριστούγεννα, μέχρι τα Φώτα.

Το Χριστόψωμο

 


Το Χριστόψωμο είναι το ψωμί που φτιάχνουν οι γυναίκες προς τιμήν του Χριστού με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή, τις παραμονές των Χριστουγέννων. Είναι το ευλογημένο ψωμί του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του. Τη μορφή, το σχήμα και τον στολισμό τού ψωμιού αυτού κανονίζουν οι τοπικές συνήθειες.
Στα περισσότερα μέρη, στη μέση της επιφάνειας του χριστόψωμου σχηματίζουν με ζυμάρι το σημείο τού σταυρού και στις άκρες του τοποθετούν αμύγδαλα και καρύδια, που αποτελούν σύμβολα πλούσιας παραγωγής. Η διακόσμησή του καθορίζεται ακόμη και από το επάγγελμα τού νοικοκύρη. Έτσι, αν αυτός είναι γεωργός ή τσοπάνης, στο χριστόψωμο σχηματίζουν βόδια και αλέτρι ή πρόβατα και κατσίκια. Σε μερικά μέρη μέσα στο ζυμάρι βάζουν κι ένα νόμισμα ή κάποιο άλλο σημάδι, για να φανεί, κατά το μοίρασμα, ο τυχερός τού σπιτιού.
Από τα πιο εντυπωσιακά ήταν το σαρακατσάνικο χριστόψωμο, με ολόκληρες παραστάσεις πάνω του από την ποιμενική ζωή. Οι Σαρακατσάνοι θεωρούν τα Χριστούγεννα ως καθαρά ποιμενική εορτή και είναι περήφανοι γιατί ο Χριστός γεννήθηκε ανάμεσα σε τσοπάνηδες και πρόβατα.
Στην Κρήτη, το ζύμωμα του χριστόψωμου αποτελεί μια ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούνται ακριβά υλικά, όπως ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα, ενώ κατά το ζύμωμα οι γυναίκες τραγουδούν: «Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει». Αρχικά, πλάθουν το ζυμάρι και παίρνοντας τη μισή από τη ζύμη φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη μισή φτιάχνουν με λωρίδες ένα σταυρό. Στο κέντρο του σταυρού βάζουν ένα άσπαστο καρύδι ή ένα αυγό, συμβολίζοντας τη γονιμότητα. Την υπόλοιπη επιφάνεια τη διακοσμούν με διάφορα σχήματα, όπως λουλούδια, φύλλα, καρπούς ή πουλιά. Η διακόσμηση αυτή τονίζει το σκοπό του Χριστόψωμου και εκφράζει τις προσδοκίες των πιστών για καλή σοδειά και παραγωγή των ζώων.
Την ημέρα των Χριστουγέννων, κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος, ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σ' όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Πολλοί παρομοιάζουν τη διαδικασία αυτή με το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας.
Σε ορισμένα μέρη, όπως στην Αιτωλία, περίμεναν προτού το κόψουν να περάσει πρώτα ο παπάς να το ευλογήσει. Έπαιρνε έτσι το χριστόψωμο θέση ιερής αρτοκλασίας. Τελειώνοντας την ευχή που έλεγε, ο παπάς έπαιρνε το χριστόψωμο και, κρατώντας το με τα δυο του χέρια, το τσάκιζε πάνω στο κεφάλι του. Αν το κομμάτι που κρατούσε με το δεξί χέρι ήταν το μεγαλύτερο, σήμαινε ότι ο πολύς χειμώνας πέρασε και θα γλυτώσουν πρόβατα και κατσίκια από το κρύο. Αντίθετα, αν το μεγαλύτερο κομμάτι βρισκόταν προς τα αριστερά, οι οιωνοί για τα ζώα και τα γεννήματα δεν ήταν και πολύ αίσιοι.
Παρόμοιες μαντικές συνήθειες κυριαρχούσαν και αλλού. Στα Επτάνησα, το βράδυ της παραμονής έπαιρναν το χριστόψωμο και πήγαιναν κοντά στη φωτιά. Ο νοικοκύρης έριχνε λάδι ή κρασί στη φλόγα. Αν μεγάλωνε, αυτό ήταν καλός οιωνός για το σπίτι· αν έσβηνε, κακός.
Το έθιμο του Χριστόψωμου αποτελεί μια συνήθεια βαθιά ριζωμένη στη χώρα μας και θεωρείται έργο θείο κι έθιμο καθαρά Χριστιανικό. Κατά τόπους, το συναντάμε σε παραλλαγές μορφών ή ονομασιών όπως: «το ψωμί του Χριστού», «Σταυροί», «βλάχες» κ.ά.
Εκτός από τα καθαυτό χριστόψωμα συνηθίζονται και άλλου είδους ψωμιά για τα Χριστούγεννα. Στη Δυτική Μακεδονία ζυμώνουν μικρά ψωμάκια για τα παιδιά που λένε τα κάλαντα, καθώς και ειδικές κουλούρες για τα βόδια και τα άλλα ζώα του σπιτιού τους.